Mięśniaki macicy to guzki, które rozwijają się z mięśnia gładkiego macicy.Guzki te nie są złośliwe, nie powodują przerzutów i same w sobie nie zagrażają zdrowiu czy życiu – ale należy je obserwować i, jeśli trzeba, wyciąć.
Mięśniaki mogą występować pojedynczo lub w grupach i być bardzo różnej wielkości – od drobnych, niewykrywalnych bez specjalistycznych badań, po duże masy, powodujące bardziej uciążliwe objawy.
Jest wiele typów mięśniaków, natomiast najczęściej dzieli się je na podśluzówkowe, które rosną w środku macicy (jakby ktoś je przyczepił we wnętrzu), śródścienne, rozwijające się wewnątrz zrobionej z mięśnia ściany macicy, oraz podsurowicówkowe, czyli takie, co pojawiają się na macicy (jakby ktoś przyczepił coś do macicy od zewnątrz.
Aga Szuścik o mięśniakach macicy
Krótki filmik Agi Szuścik, w którym opowie Ci o mięśniakach macicy. Aby odblokować dostęp do całego wideo, wykup dostęp do rozszerzonej wersji Analizy Dobrostanu Intymnego.
Odblokuj cały materiał
Jakie są najczęstsze objawy?
Co może wskazywać na mięśniaki macicy?
krwawienie miesiączkowe trwa zazwyczaj powyżej 7 dni
nasilone krwawienie miesiączkowe
silny ból w trakcie miesiączki, który często uniemożliwia normalne funkcjonowanie
ból miesiączkowy może różnić się między miesiączkami
plamienia między miesiączkami
powtarzające się bóle brzucha, niezależnie od miesiączki
ból w trakcie seksu (jeżeli dochodzi do penetracji waginalnej)
ból podczas oddawania moczu i/lub bolesne parcie na pęcherz
wystąpienie krwi w moczu
częste oddawanie moczu i/lub częste parcie na pęcherz
problem z nawracającymi lub przewlekłymi zaparciami (wypróżnienia są nieregularne i sprawiają trudność)
powiększony obwód brzucha (mimo, że reszta ciała nie przytyła)
problemy z zajściem i/lub utrzymaniem ciąży
WAŻNE: Oczywiście nie każda osoba z endometriozą doświadcza wszystkich wymienionych (lub nawet jakichkolwiek) objawów, a nasilenie może się znacznie różnić.
Jak diagnozować i leczyć?
Diagnoza
O mięśniakach najczęściej dowiadujemy się podczas corocznego USG transwaginalnego. Zdarza się, że w takiej sytuacji decyduje się o kolejnych badaniach – zwykle jest to histeroskopia, rzadziej rezonans lub tomografia. Zależy to od tego, gdzie znajduje się mięśniak, jak wygląda i jak szybko rośnie.
Leczenie
Samo występowanie mięśniaka nie oznacza, że trzeba go usunąć. Niektórzy pomocniczo stosują metody farmakologiczne (hormony gestageny w tabletkach lub wkładce domacicznej). Zdarza się jednak, że potrzebna jest operacja, szczególnie gdy mięśniaki dynamicznie rosną lub jest ich dużo. Coraz częściej zabieg taki wykonuje się przez pochwę i szyjkę macicy (histeroskopowo) lub laparoskopowo (przez małe dziurki w brzuchu). Innym sposobem jest embolizacja, czyli zepsucie naczynia krwionośnego, które dostarcza mięśniakowi składników odżywczych.
Poza naprawdę rzadkimi przypadkami nie trzeba usuwać całej macicy – to zabieg robiony w Polsce o wiele zbyt często, a obecność macicy ma funkcje nie tylko rozrodcze, ale i uroginekologiczne (pomoc w utrzymywaniu statyki dna miednicy) oraz seksuologiczne i psychologiczne (poczucie integralności ciała). Zdarza się jednak, że sytuacji nie da się opanować inaczej i narząd trzeba usunąć (całość lub trzon).
Decyzja o sposobie leczenia mięśniaków zależy także od planów prokreacyjnych, ponieważ niektóre umiejscowienia i wielkości mięśniaków mogą przeszkodzić płodności. W rzadkich przypadkach dochodzi do rozwoju tak zwanej macicy mięśniakowatej bądź mięśniak finalnie okazuje się mięsakiem, czyli rozwiniętym z mięśnia nowotworem złośliwym.
Przyczyna
Przyczyny powstawania mięśniaków nie są znane na sto procent, ale genezy upatruje się w kwestiach hormonalnych, związanych z nierównowagą między estrogenami a gestagenem, co wiąże się ze stymulacją obecnych w macicy śluzówki i mięśniówki. Mięśniaki czasem dynamicznie rosną, czasem latami zostają w swoim rozmiarze, czasem maleją, bywają stymulowane hormonalnie lub całkowicie od estrogenów niezależne, a ich zgodność genetyczna z mięsakami jest niska, ale nie zerowa. Wciąż ukazują się nowe, ważne publikacje na temat mięśniaków.
Pięć kroków dla Twojego zdrowia intymnego
Umów wizytę ginekologiczną
Zapisz się do kogoś, kto zna się na mięśniakach macicy i jak najszybciej odbądź wizytę, prywatnie lub na fundusz. Zerknij na sekcję „Mięśniaki” na Wielkiej Liście Ginekologów i Ginekolożek Agi Szuścik. Wcześniej nie rób żadnych badań na własną rękę.
Skorzystaj z drugiej opinii
Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości w kwestii dobranego leczenia i chcesz poczuć się pewniej, sięgnij po tak zwaną drugą opinię, czyli skonsultuj swoją sytuację z innym specjalistą. Absolutnie nie chodzi o to, żeby leczyć się w dwóch miejscach jednocześnie, ale by się upewnić.
Chodź na kontrole
Jeżeli Twoje mięśniaki mają zostać poddane obserwacji, nie opuszczaj żadnej kontroli ginekologicznej, a jeśli jesteś zadowolona z lekarza, postaraj się go nie zmieniać.
Sprawdź kwestie płodności
Jeżeli masz plany prokreacyjne, poinformuj o tym swojego ginekologa, swoją ginekolożkę. Lekarz wyjaśni Ci, czy mięśniaki w Twojej macicy mogą cokolwiek utrudnić i zaproponuje najlepszą ścieżkę.
Postaraj się nie zamartwiać
Dowiaduj się, aktualizuj wiedzę, sprawdzaj źródła, zadawaj pytania. Możesz przeczytać tu i tam, że mięśniak to nowotwór. To prawda, ale to nowotwór łagodny, nie złośliwy – to nie rak. Nowotwór to po prostu każdy zlepek komórek, który się stworzył, a nie powinno go być. Tylko tyle.
Nie ignoruj objawów! Bagatelizowanie symptomów może prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia i komplikacji. Im wcześniej rozpoczniesz diagnostykę, tym skuteczniejsze może być leczenie. Warto zacząć już dziś od umówienia wizyty!
Czy wiesz, że?
Duże guzki, małe dziurki
Nawet bardzo duże mięśniaki da się usunąć laparoskopowo, czyli przez maleńkie dziurki w brzuchu – tnie się je na kawałeczki w brzuchu specjalnymi narzędziami i po trochę wyjmuje na zewnątrz! Ten proces nazywa się morcelacją.
"Samo występowanie mięśniaka nie oznacza, że trzeba go usunąć. Niektórzy pomocniczo stosują metody farmakologiczne (hormony gestageny w tabletkach lub wkładce domacicznej). Zdarza się jednak, że potrzebna jest operacja, szczególnie gdy mięśniaki dynamicznie rosną lub jest ich dużo."
edukatorka
Aga Szuścik
25
%
więcej czasu kobiety spędzają w „złym stanie zdrowia" w porównaniu do mężczyzn*
*raport World Economic Forum & McKinsey Health Institute. (2024). Closing the women’s health gap: A $1 trillion opportunity to improve lives and economies.
Luka w zdrowiu kobiet przekłada się na 75 milionów lat życia utraconych z powodu złego stanu zdrowia lub przedwczesnej śmierci każdego roku. Dlatego tak ważne jest, aby uwzględniać kobiety, badać kobiety, obejmować wszystkie kobiety w badaniach i działaniach na rzecz poprawy opieki oraz inwestować w kobiety na każdym etapie ich życia.
Część 2: Zadbaj o swój dobrostan
Jednorazy zakup, dostęp na zawsze. Sprawdź co znajdziesz w środku
