Istnieją dwa rodzaje bolesnego miesiączkowania: pierwotne i wtórne. Mianem bóli pierwotnych określa się te, które nie mają przyczyny organicznej, czyli nie są związane z istniejącym konkretnym, koniecznym do zdiagnozowania stanem lub chorobą (np. endometriozą, adenomiozą, polipami, mięśniakami, stanami zapalnymi miednicy mniejszej).
Bóle pierwotne najczęściej rozpoczynają się tuż przed miesiączką lub zaraz po jej rozpoczęciu i trwają od 8 do 72 godzin. Co ważne, ten ból powinien ustąpić po zastosowaniu leków: przeciwbólowych, przeciwzapalnych, rozkurczowych, hormonalnych (na przykład wprowadzeniu antykoncepcji hormonalnej). Bardzo rzadko zdarza się, że pierwotne bolesne miesiączkowanie ma ciężki przebieg – silny, z bólami lędźwiowymi, migrenowymi bólami głowy, mdłościami, wymiotami, biegunką.
Pierwotne bolesne miesiączkowanie pojawia się zwykle dość wcześnie(niedługo po pierwszej miesiączce) i ustępuje z wiekiem – głównie dotyczy zatem osób przed 25. rokiem życia. Bardzo często bóle zanikają po pierwszym porodzie.
Aga Szuścik o pierwotnym bolesnym miesiączkowaniu
Krótki filmik instruktażowy, który opowie Ci o pierwotnym bolesnym miesiączkowaniu. Aby odblokować dostęp do całego wideo, rozszerz ankietę o plan działania.
Odblokuj cały materiał
Wtórne bolesne miesiączkowanie to natomiast objaw czegoś, co czym prędzej należy zdiagnozować. Taki ból ciężko ukoić, często towarzyszą mu inne, utrudniające funkcjonowanie dolegliwości. Wtórne bolesne miesiączkowanie nie mija z wiekiem. Nierzadko łączy się z niewielką skutecznością leków przeciwbólowych lub antykoncepcji hormonalnej, obfitymi miesiączkami, bolesnym współżyciem, niepłodnością.
Okres absolutnie nie powinien utrudniać życia, powodować silnego bólu lub łączyć się z lękiem, czy nadążysz ze zmianą środków higienicznych. Nie jesteś w stanie samodzielnie określić, czy ból, który odczuwasz, jest pierwotny, czy wtórny. Zapisz się na wizytę ginekologiczną!
Jakie są najczęstsze objawy?
Co może wskazywać na pierwotne bolesne miesiączkowanie?
umiarkowane krwawienie przez całą miesiączkę lub krwawienie umiarkowane, stopniowo zmniejszające się
ból w trakcie miesiączki, który często uniemożliwia normalne funkcjonowanie
nudności i/lub wymioty w trakcie miesiączki
ból rozpoczyna się tuż przed wystąpieniem krwawienia miesiączkowego i stopniowo słabnie
Oczywiście nie każda osoba z pierwotnym bolesnym miesiączkowaniem doświadcza wszystkich wymienionych (lub nawet jakichkolwiek) objawów, a nasilenie może się znacznie różnić.
Jak diagnozować i leczyć pierwotne bolesne miesiączkowanie?
Diagnoza
Pierwotnego bolesnego miesiączkowania nie diagnozuje się jako tako – jeśli ból jest delikatny, łatwy do zaopiekowania i występuje u osoby miesiączkującej od stosunkowo niedawna, nie robi się badań innych niż standardowe profilaktyczne, właściwe dla danego wieku, sytuacji i planów.
Wtórne przyczyny bólu miesiączkowego pozwalają łatwo wykluczyć badanie ginekologiczne oraz ultrasonografia – natomiast z uwagi na ogromne niedodiagnozowanie endometriozy, warto naprawdę dokładnie zbadać temat.
Bolesne miesiączkowanie ma swoje miejsce w klasyfikacji ICD 10 oraz inne nazwy: dysmenorrhea, zespół bolesnego miesiączkowania, ZBM.
Leczenie
Z pierwotnymi, łagodnymi, młodzieńczymi bólami miesiączkowymi nie robi się medycznie nic – wystarczy łatwo dostępna tabletka ze środkiem przeciwbólowym lub rozkurczowym, termofor oraz dbanie o siebie.
W przypadku dolegliwości pierwotnych o przebiegu umiarkowanym lub cięższym, korzysta się ze środków hormonalnych na receptę oraz objawowego leczenia objawów towarzyszących.
Przyczyna
Za bóle pierwotne odpowiadają produkowane w macicy hormony prostaglandyny – gdy jest ich za dużo, macica silnie się kurczy. Dochodzi do zjawiska niedokrwienia endometrium i w następstwie jego oddzielenia.
Pięć kroków dla Twojego zdrowia intymnego
Nie trać czujności w kwestii bólu
Na wszelki wypadek umów wizytę u kogoś, kto zna się na bolesnych miesiączkach, najlepiej eksperta endometriozy. Zerknij na Wielką Listę Ginekologów i Ginekolożek Agi Szuścik
Pomagaj sobie, gdy czujesz ból
Stosuj ciepłe okłady na podbrzusze (na przykład termofor). Jeśli masz potrzebę, przyjmuj znane i dostępne w każdej aptece leki przeciwbólowe, wyłącznie w zalecanych na ulotce dawkach. Możesz dołożyć do tego łagodną aktywność fizyczną, jak joga czy rozciąganie – to naprawdę potrafi pomóc!
Jedz zdrowo i unikaj wzdęć
Wzdęcia to duży ruch w jelitach i wrażenie rozpychania, co może potęgować odczuwany dyskomfort. Lepiej w trakcie miesiączki postawić na to, co ukoi Twój brzuch.
Przeżywaj miesiączkę po swojemu
Menstruacja to nie czas bycia mniej zdolną, ważną, potrzebną i przydatną. Jeśli chcesz traktować okres jak okazję do zaopiekowania się sobą i spokojnego przytulenia samej siebie, świetnie. Jeżeli jednak miesiączka to dla Ciebie dni jak wszystkie inne, też super – możesz wtedy wszystko!
Nie opuszczaj kontroli ginekologicznych
Nawet jeśli Twoje objawy nie są uciążliwe, prosimy, pamiętaj, że wiele chorób i stanów w ogóle nie daje o sobie znać. Zawsze lepiej zapisać się na wizytę i mieć pewność, że wszystko gra!
Nie ignoruj objawów! Bagatelizowanie symptomów może prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia i komplikacji. Im wcześniej rozpoczniesz diagnostykę, tym skuteczniejsze może być leczenie. Warto zacząć już dziś od umówienia wizyty!
Czy wiesz, że?
Palenie papierosów a bolesne miesiączkowanie
Palenie papierosów potęguje bolesne miesiączkowanie! Udowodniono, że najwyższe ryzyko występowania bolesnego miesiączkowania mają osoby, które rozpoczęły palenie już koło trzynastego roku życia.
"Okres absolutnie nie powinien utrudniać życia, powodować silnego bólu lub łączyć się z lękiem, czy nadążysz ze zmianą środków higienicznych. Nie jesteś w stanie samodzielnie określić, czy ból, który odczuwasz, jest pierwotny, czy wtórny."
edukatorka
Aga Szuścik
25
%
więcej czasu kobiety spędzają w „złym stanie zdrowia" w porównaniu do mężczyzn*
*raport World Economic Forum & McKinsey Health Institute. (2024). Closing the women’s health gap: A $1 trillion opportunity to improve lives and economies
Luka w zdrowiu kobiet przekłada się na 75 milionów lat życia utraconych z powodu złego stanu zdrowia lub przedwczesnej śmierci każdego roku. Dlatego tak ważne jest, aby uwzględniać kobiety, badać kobiety, obejmować wszystkie kobiety w badaniach i działaniach na rzecz poprawy opieki oraz inwestować w kobiety na każdym etapie ich życia.
Część 2: Zadbaj o swój dobrostan
Jednorazy zakup, dostęp na zawsze. Sprawdź co znajdziesz w środku
