Choroba Hashimoto – objawy, badania i leczenie

Czym jest choroba Hashimoto?

Hashimoto, czyli przewlekłe limfocytowe zapalenie tarczycy, to choroba autoimmunologiczna, czyli taka, w której Twój własny układ odpornościowy błędnie atakuje własne komórki i tkanki, zamiast je chronić. W tym przypadku atakowana jest tarczyca, powodując stan zapalny i stopniowo niszcząc jej komórki. Jednym z najczęstszych skutków jest niedoczynność tarczycy, czyli sytuacja, w której dochodzi do zbyt małej produkcji hormonów tarczycy. Rzadziej stwierdza się nadczynność tarczycy, ale taki stan jest możliwy.

Hormony tarczycy mają ogromny wpływ na poszczególne aspekty wiążące się z naszym organizmem: metabolizm, temperaturę ciała, pracę serca, nastrój, cykl miesiączkowy, a nawet wygląd skóry i włosów. Nic dziwnego, że gdy zaczyna ich brakować, ciało zaczyna wysyłać sygnały ostrzegawcze.

Hashimoto częściej dopada kobiety niż mężczyzn, szczególnie w średnim wieku. Ryzyko rośnie, jeśli w rodzinie ktoś już zmagał się z chorobami tarczycy albo innymi schorzeniami autoimmunologicznymi, takimi jak jak reumatoidalne zapalenie stawów, cukrzyca typu 1 czy toczeń. Swoje trzy grosze dorzuca też nadmierna ekspozycja na promieniowanie jonizujące. 

Objawy Hashimoto

Objawy choroby Hashimoto mogą rozwijać się latami i wcale nie muszą być spektakularne, dlatego też często bywają bagatelizowane.

Do najczęstszych objawów należą:

• Przewlekłe zmęczenie:  Zmęczenie, które trwa jakby „w nieskończoność” i nie przemija, nawet po solidnym odpoczynku.
• Problemy z wagą: Przybieranie na wadze mimo braku zmian w diecie i aktywności, a zarazem trudności w schudnięciu.
• Chłód: Uczucie zimna, zimne dłonie i stopy, nawet w środku lata.
• Sucha skóra i włosy: Matowe, łamliwe, czasem wypadające garściami włosy. Do tego sucha skóra, którą bardzo trudno nawilżyć nawet specjalną pielęgnacją.
• Problemy z miesiączką: Nieregularne cykle, obfite krwawienia, trudności z zajściem w ciążę.
• Wahania nastroju: Drażliwość, stany depresyjne, spadek motywacji.
• Obrzęki twarzy i ciała: Szczególnie w godzinach porannych.

Nie każda kobieta będzie mieć wszystkie te objawy jednocześnie, a niektóre mogą nie występować wcale, ale jeśli kilka z nich pasuje do Ciebie, to jest to dobry powód, żeby odwiedzić lekarza i poprosić o badania tarczycy.

Diagnostyka

Diagnostyka choroby Hashimoto zazwyczaj rozpoczyna się od badań krwi, do których należą:

• Poziom TSH: Hormon przysadki mózgowej, który reguluje pracę tarczycy.
• FT3 i FT4: Wolne hormony tarczycy, pokazujące, ile ich faktycznie krąży we krwi.
• Anty-TPO: Przeciwciała przeciwko peroksydazie tarczycowej. Ich wysoki poziom to często pierwszy sygnał Hashimoto.
• Anty-TG: Przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie.

Przy diagnostyce Hashimoto wykonywane jest również USG tarczycy, które pozwala ocenić strukturę i wielkość gruczołu, wykryć zmiany czy guzki. Badanie może wykonać radiolog lub endokrynolog. 

Choć badania z krwi mogą zostać zlecone przez internistę, chorobę diagnozuje lekarz endokrynolog na podstawie wyników badań oraz przeprowadzonego wywiadu.

Leczenie Hashimoto – czy jest możliwe?

Zgodnie z aktualną wiedzą medyczną nie istnieje lek, który wyleczy tę chorobę tarczycy, w sensie całkowitego cofnięcia. Leczenie polega głównie na uzupełnianiu brakujących hormonów tarczycy, czyli przyjmowaniu lewotyroksyny (syntetycznego T4) w dawce, która dobierana jest indywidualnie.

Co ważne, możemy pomóc sami sobie w przebiegu choroby, dbając o swój styl życia: 

• Dieta wspierająca tarczycę: Przy chorobie Hashimoto warto zadbać o odpowiednią ilość białka, zdrowych tłuszczów, warzyw, owoców i produktów pełnoziarnistych. U wielu osób dobrze działa ograniczenie glutenu i nabiału, ale jest to kwestia indywidualna. Wiele osób dotkniętych tą chorobą tarczycy decyduje się na współpracę z dietetykiem klinicznym.
• Suplementacja: Często zaleca się suplementację witaminy D, selenu, cynku czy omega-3. Przed rozpoczęciem suplementacji warto jest skonsultować się z lekarzem, który pomoże w dobraniu odpowiednich suplementów oraz ich dawek.
• Aktywność fizyczna: Umiarkowana, regularna aktywność fizyczna dopasowana do energii w danym dniu może być pomocna w codzienności z Hashimoto. Spokojnie, nie chodzi o to, aby od razu przygotowywać się do maratonu – wystarczą spokojne aktywności, takie jak spacery, jazda na rowerze, joga czy pilates.
• Sen i redukcja stresu: Tarczyca bardzo źle znosi chroniczny stres i niedobór snu, dlatego w swojej codzienności powinno się szczególnie zadbać o wypoczynek. 

Hashimoto a życie codzienne

Hashimoto to choroba przewlekła, ale nie wyrok. Kluczem jest wczesna diagnoza, regularne badania i leczenie dopasowane do potrzeb. Im szybciej nauczysz się odczytywać sygnały swojego ciała, tym łatwiej będzie Ci trzymać chorobę w ryzach.

Będą dni, w których Twoje samopoczucie będzie świetne, aż chciałoby się góry przenosić, ale są też takie, kiedy organizm będzie domagać się odpoczynku. Najważniejsze jest słuchanie siebie i traktowanie swojego ciała jak sprzymierzeńca, a nie wroga. Hashimoto nie musi oznaczać rezygnacji z marzeń czy aktywnego życia – wymaga po prostu szczególnej troski o siebie w swojej codzienności.