Charakterystyka aksamitek
Ta wznosząca się na nawet 100 cm wysokości roślina to jednoroczny kwiat zaliczany do rodziny astrowatych.
Aksamitkę wzniesioną wysiewa się zwykle w grupach. Kwitnie we wszystkich odcieniach żółci i pomarańczy i rośnie na każdej glebie. Kwiaty sadzi się na trawnikach lub jako dopełnienie kompozycji drzewno-krzewowych. Uprawia się ją również na kwiat cięty - może stać w wodzie nawet do 2 tygodni. Kwitnie od lipca do pierwszych jesiennych przymrozków.
Aksamitki na szczęście, dzięki swojej łatwości w hodowli, dostępne są nie tylko dla posiadaczy ogrodu i rabat, ale również i dla tych, którzy dysponują jedynie skrzynką kwiatową. Nasiona kwiatów czy ich sadzonki są dostępne w każdym sklepie ogrodniczym, a po zasadzeniu wschody następują po 7-14 dniach. Aksamitki można rozpocząć wysiewać w kwietniu. Wysiew należy wykonać wówczas do skrzynek lub doniczek. Rozsada aksamitki jest łatwa do zrobienia, nie tylko w szklarni, ale również na parapecie w mieszkaniu.
W Polsce najczęściej spotyka się jej następujące gatunki:
- aksamitka lśniąca (tagetes lucida)
- aksamitka wąskolistna (tagetes tenuifolia)
- aksamitka drobna (tagetes minuta)
- aksamitka rozpierzchła (tagetes patula)
- aksamitka wzniesiona, zwana też aksamitką wyniosłą lub szarańczą wzniesioną. (tagetes erecta)
Zastosowania aksamitek
Płatki tej rośliny jednorocznej są gorzkie i cierpkie w smaku, jednak mimo to mają dobroczynny wpływ na zdrowie. Odpowiednio zebrane i ususzone kwiaty aksamitki wzniesionej przynoszą ulgę w wielu dolegliwościach. Pomaga również zwalczyć szkodniki jak np. mszyce i ma wykorzystanie w kuchni i kosmetyce.
Właściwości lecznicze
Aksamitka zawiera dużą ilość fitoncydów. Są to roślinne antybiotyki o silnym działaniu bakteriobójczym. Ekstrakty ze świeżego ziela działają też przeciwpasożytniczo i pierwotniakobójczo. Dobrze spisze się przy uciążliwych zakażeniach układu moczowego, oddechowego czy płciowego. Ponadto działa wykrztuśnie. Upłynnia, więc zalegającą wydzielinę śluzową w drogach oddechowych, a następnie ułatwia jej usunięcie. Jest też dobrym rozwiązaniem przy stanach zapalnych m.in. zapaleniu zatok, gardła, oskrzeli i płuc. Działa przeciwzapalnie w obrębie stawów, jak i mięśni.
Aksamitkę poleca się też ze względu na działanie przeciwdepresyjnie i przeciwlękowe. Może pochwalić się działaniem neuroprotekcyjnym. Wedle najnowszych badań, potwierdza się, że jej stosowanie zmniejsza ryzyko zachorowania na chorobę Alzheimera czy Parkinsona.
Ma również działanie żółciopędne. Zapewnia ochronę miąższu wątroby, zatem stosuje się ją w przypadku leczenia marskości i stłuszczenia narządu. Przyspiesza też proces odtruwania organizmu, dzięki wspomaganiu naszego metabolizmu.
Kolejnym dobrodziejstwem aksamitki jest jej działanie estrogenne i antyandrogenne. Można zatem ją stosować w niedoczynności jajników, w okresie menopauzy oraz w leczeniu przerostu prostaty mężczyzn.
Kwiatostany w pięknych, ciepłych barwach są też jednym z najbogatszych źródeł karotenoidów, czyli związków o działaniu przeciwutleniającym oraz przeciwnowotworowym. Wśród nich znajdziemy szeroko stosowaną w okulistyce luteinę, która przy odpowiedniej suplementacji zmniejsza ryzyko zachorowania na zwyrodnienie plamki żółtej.
Właściwości kosmetyczne
Aksamitki są powszechnie wykorzystywane również w kosmetyce. Mają zbawienny wpływ na pojawiające się zmiany skórne, szczególnie te występujące w toczniu i łuszczycy. Poleca się je przy skórze, która jest zwiotczała, szara, zmęczona i pozbawiona blasku. Poprawiają elastyczność naczyń krwionośnych i spowalniają proces starzenia się.